تاريخچه مهاجرت ايرانيان به كانادا


کانادا، استرالیا، آمریکا و انگلستان محل زندگی نسل دوم بسیاری از افراد طی سالیان گذشته بوده است. این روند طی سالهای گذشته رو به رشد بوده، هرچند که این افراد مهاجر هنوز هم به دلایل عاطفی یا کار و شغل ارتباط خود را با ایران حفظ کرده اند.
برطبق «گزارش عمومی سازمان مهاجرت بین‌المللی و توسعه» بیشتر مهاجران بین‌المللی در کشورهای توسعه یافته دارای درآمد بالا یعنی در حدود ۹۱ میلیون در سال ۲۰۰۵ می‌باشند.
بعد از جنگ جهاني دوم و در دهه‌هاي ١٩٥٠ و ١٩٦٠ نخستين ايرانيان به كانادا مهاجرت كردند. در مقايسه با ديگر ملت‌های دنيا، ايراني‌ها بيشتر بابت پيوندهاي خانوادگي و داشتن عضوي از فاميل در كانادا به اين كشور مهاجرت مي‌كردند. با اين اوصاف در انتهاي جنگ جهاني دوم تنها دوجين ايراني در كانادا ساكن بودند. جنگ جهاني دوم شمار زيادي مهاجر را راهي كانادا كرد. در ميان اين جمعيت قابل‌توجه، نشاني از ايرانيان ديده نمي‌شود. تا اواخر دهه ١٩٦٠، در هر سال به تعداد ايرانيان كانادا بين ١٠ تا صدنفر افزوده شد. اما نخستين موج واقعي مهاجرت ايرانيان به كانادا در دهه ١٩٧٠ به اين كشور رسيدند. در اين دوره شمار ايرانيان كانادا از سالانه صدنفر به سالانه ٦٠٠ نفر افزايش يافت.
تا سال ١٩٧٨ اين روند ادامه پيدا كرد. از دوره بعد از انقلاب جهش بزرگي در مهاجرت ايرانيان به كانادا ديده مي‌شود. درحالي‌كه پيش از سال ١٩٧٨ سالانه حداكثر  ٦٠٠ مهاجر ايراني وارد كانادا مي‌شدند، ‌از بعد از سال ١٩٧٨، اين تعداد به هزاران‌نفر در سال رسيد. جنگ هشت‌ساله ايران و عراق نيز يكي از دلايل مهم افزايش شمار مهاجران ايراني تا ابتداي دهه ١٩٩٠ به كانادا بود. تا اواخر دهه ٩٠، بخشي از ايرانياني كه كانادا را به‌عنوان مقصد مهاجرت انتخاب مي‌كردند، دلايل اقتصادي داشتند و بابت تجارت و بازرگاني به اين كشور مهاجرت مي‌كردند. داشتن پاسپورت قوی مانند کانادا برای یک ایرانی، امکان تجارت گسترده تر ار فراهم می کند. هرچند که تحصیل فرزندانش در بهترین دانشگاه های کانادا مانند مک گیل شانس موفقیت بیشتری را برای خانواده او چه در ایران چه در کانادا فراهم می کندو نسلی جدید با پشتوانه مالی و علمی خوب را رقم زد.
بخش ديگر نيز بابت مسائل سياسي يا نگراني از جنگ ايران و عراق به كانادا مي‌رفتند. درهرحال تا اين زمان عاملي كه موجب پذيرفته‌شدن ايرانيان به‌عنوان مهاجر در كانادا مي‌شد، بيش از هرچيز برخورداري مالي بود. بعد از دهه ٩٠، قوانين مهاجرت در كانادا براي ايرانيان تغيير كرد و ايرانيان با بهره‌گيري از اين تغيير توانستند بابت تحصيلات و حرفه، اقامت اين كشور را دريافت كنند. روندی که باعث شد تا ایرانیان زیادی همه ساله از روش سرمایه گذاری کبک که قبلا 120 هزار دلار و امروز به بیش از 220 هزار دلار کانادا افزایش پیدا کرده است، وارد کانادا شوند.

کانادای امروز
در سال‌هاي اخير ايرانياني كه به كانادا مهاجرت مي‌كنند از تحصيلات عالي و توانايي راه‌اندازي كسب‌و‌كار برخوردارند.
بررسي‌ها نشان مي‌دهد يكي از عواملي كه موجب انتخاب يك كشور به‌عنوان مقصد مهاجرت براي افراد است،‌ حضور ساير هم‌وطنان آنها در آن كشور است. براين‌اساس اگر فردي يكي از آشنايان يا اعضاي خانواده‌اش در كشور ايكس زندگي كند، با احتمال بالاتري كشور ايكس را به‌عنوان مقصد مهاجرت انتخاب مي‌كند. شمار ايرانيان كانادا در سال‌هاي اخير به حدي افزايش يافته ‌است كه در ميان اجتماع مهاجران ايراني، تورنتوي‌شمالي را «تهران» مي‌خوانند یا بخش زیادی از املاک در ونکوور و مونترال را ایرانی ها خریدار هستند.
اما اينكه در سال‌هاي اخير كانادا به يكي از مقاصد مهاجرت براي ايرانيان تبديل شده ‌است شايد تا حد زيادي به اين پيشينه تاريخي وابسته باشد. واقعيت اين است كه وجود اجتماع ايرانيان در كانادا كه جمعيت قابل‌ملاحظه‌اي دارد، تا حد زيادي حضور و اسكان‌گرفتن براي ساير ايراني‌ها در اين كشور را تسهيل مي‌كند.
بر طبق آمار اداره مهاجرت کانادا، ایرانیان در رتبه ششم کسب تابعیت (شهروندی) کانادا می باشند.
طبق آمار رسمی جدید کانادا به طور متوسط بین 5 تا 7 هزار ایرانی هر سال وارد کانادا شده اند. حدود 8 در صد از کسانی که در کانادا به دنیا آمده اند در سرشماری خود را ایرانی اعلام کردند

ایرانی ها یکی از بهترین گروه های مهاجر هستند که درصد بالایی از آنها انگلیسی صحبت می کنند و تنها 8 درصدشان انگلیسی صحبت نمی کنند در حالیکه پرتغالی ها که یکی از گروه های موفق مهاجر از نظر امکانات مالی به حساب می آیند حدود 20 درصدشان انگلیسی صحبت نمی کنند. جامعه ایرانیان مقیم کانادا، سرزنده و موفق است. در حال حاضر بیش از 120,000 ایرانی در کانادا زندگی می‌کنند که بیشتر آنها ساکن تورنتو، ونکوور، مونترال و اتاوا هستند.
حدود 80 درصد ایرانی ها زبان فارسی را زبانی که در خانه صحبت می کنند اعلام کرده اند که این مسئله هم جنبه ی مثبت دارد و هم جنبه منفی، طرف مثبتش این است که امکان ارتباط نسل ها و امکان ارتباط فرهنگی ایجاد می شود جنبه ی منفی اش این است که افراد با زبان انگلیسی کمتر و دیرتر آشنا می شوند و امکان جا افتادنشان در کشور میزبان کندتر و سخت تر  می شود.
ایرانی‌ها به دلایل مختلف که در بالا اشاره کردیم به کانادا مهاجرت می‌کنند. مردم کانادا به ارزش‌های این کشور مانند تنوع، سازگاری، چند-فرهنگی و احترام به یکدیگر احترام می‌گذارند. در کانادا، داشتن عقاید مختلف و برگزار کردن مراسم مذهبی مختلف آزاد است. مردم این کشور می‌توانند افکار و دیدگاه‌های خود را آزادانه بیان کنند.
گروه‌های مختلف سنی ایرانیان مقیم کانادا سهم زیادی در فعالیت‌های فرهنگی در کانادا دارند. شخصیت‌های برجسته، فعالان رسانه‌ای و خوانندگان در این کشور مورد احترام هستند. در سراسر کشور، دانشگاهیان، سیاستمداران، معماران و وکلای برجسته ایرانی تبار و نیز شرکت‌ها و دانشجویان ایرانی مشغول به فعالیت هستند. از بازیگران سینما و کارگردان ها تا صاحبان فروشگاه های بزرگ کانادا همه در کانادا حضور فعال دارند.

در کانادا به سنت‌های ایرانی احترام گذاشته می‌شود. در شهرهای بزرگ کانادا چندین روزنامه به زبان فارسی منتشر می‌شود و کتاب‌فروشی و فروشگاه‌های متعددی با فروشندگان فارسی زبان در این شهرها وجود دارد. در هر سال، برگزار شدن آیین‌های نوروز و چهارشنبه سوری در شهرهای کانادا هزاران نفر از ایرانیان را گرد هم می‌آورد. وجود بازارها، فروشگاه‌های فیلم و مراکز فرهنگی ایرانی نشانه سرزندگی جامعه ایرانیان است. وجود این مراکز فرصتی برای گردهمایی ایرانیان و پرداختن به فعالیت‌های فرهنگی است.