روابط ایران و ترکیه

رابطه بین ایران و ترکیه در دوران معاصر همواره درحال تغییر بوده است.مسائلی همچون اکثریت شیعه در ایران و اکثریت سنی در ترکیه ، روابط ترکیه با اسرائیل ، مسئله کردها و روابط بین ترکیه و ایران با روسیه و اروپا از جمله مواردی است که ارتباط دو کشور تاثیرگذار بوده است.

از نظر تاریخی تا پیش از دوران اشکانیان منطقه آناتولی که ترکیه امروزی در آن واقع شده بخشی از ایران بود.در دوران صفویه روابط عثمانی و ایران سرد و پر از خصومت شده تا جاییکه در در سال ۱۵۱۴ میلادی با وقوع جنگ چالدران این تنش ها به اوج خود رسید. درگیری‌ها بیش از یک قرن میان دو امپراتوری ادامه پیدا کرد تا در نهایت با امضای عهدنامه قصر شیرین در ۱۶۳۹ و تثبیت مرزهای ایران و ترکیه به شکل کنونی پایان یافت.

در دوران افشاریان و قاجاریه اما روابط بین ایران و ترکیه (عثمانی) کمی دوستانه تر می شود.در هر صورت امپراطوری عثمانی تا آخرین روزهای عمر خود بخصوص در جنگهای جهانی اول و دوم دست از تعرض به خاک ایران برنداشت.

با شکست عثمانی ها و ایجاد حکومتی غیرمذهبی مبتنی بر پان ترکسیم به اسم ترکیه و روی کار آمدن حکومت پهلوی در ایران فصل جدیدی از روابط ترکیه و ایران را رقم زد.

رضا شاه نخستین رهبر جهان بود که در پی اعلام موجودیت جمهوری ترکیه با ارسال یک جلد قرآن و یک قبضه شمشیر مرصع به آتاتورک تبریک گفت.

پیمان نظامی سنتو که به دلیل نگرانی از حمله شوروی به دوکشور، میان ایران و ترکیه به همراهی پاکستان امضا شد از جمله تحولات بزرگ روابط دو کشور بود.

در پی تحولات سیاسی در ایران در سالهای پس از انقلاب اسلامی روابط با کشور ترکیه نیز از فراز و نشیب هایی برخوردار بوده است.در یک دوره پیمان صادرات گاز بین دو کشور منعقد میشود و در دوره ای دیگر بدلیل روابط نزدیک ترکیه با اسرائیل بین دو کشور تنش ایجاد میگردد.

در این روزها ترکیه و ایران را بیشتر میتوان شرکای اقتصادی دانست تا شرکای سیاسی چرا که مواضع تو طرف در مورد مسائل مختلف بخصوص در مورد جنگ داخلی سوریه با یکدیگر متفاوت است. با اینحال هردو کشور ایران و ترکیه بدلیل همسایگی و قرار گرفتن در موقعیت های حساس جغرافیایی، سعی در حفظ همین روابط نسبتا سرد سیاسی دارند و این شکل رابطه را به تنش و یا قطع کلی رابطه ترجیح میدهند.از طرفی توافقاتی نیز در جهت افزایش مبادلات تجاری بین دو کشور به بیش از 30 میلیار دلار تا سال 2017 میلادی صورت گرفته و اقداماتی نیز در این راستا انجام پذیرفته است تا به حفظ روابط و یا حتی گرمتر شدن آن کمک نماید.