رای الکترال آمریکا چیست؟
درباره رای الکترال آمریکا
در انتخابات هر کشوری در سراسر جهان به طور معمول کاندیدایی که بتواند آرای مردمی بیشتری را جذب کند در انتخابات پیروز است. اما در آمریکا چنین نیست. آمریکا تنها کشوری است که در آن ممکن است یک کاندیدا، موفق به جلب آرای مردمی بشود اما رقیبش با اتکا به آرای الکترال بیشتر، کلید کاخ سفید را در جیب بگذارد.
در تاریخ انتخابات ریاست جمهوری امریکا تاکنون 4 بار رئیس جمهوری این کشور با توسل به آرای الکترال موفق به راهیابی به کاخ سفید شدهاست که نزدیکترین آنها سال 2000 رخ داد. زمانی که جورج بوش حدود 544 هزار رأی کمتر از ال گور به دست آورد اما در آرای الکترال با 271 رأی در برابر 266 رأی الکترال ال گور برنده انتخابات اعلام شد.
اما چگونه میشود که 538 رأی الکترال میتواند 200 میلیون رأی مردمی را ابطال کرده و کاندیدایی را که انتخابات را باخته، فرد پیروز معرفی کند؟
برای پاسخ ابتدا باید دید الکتورها که آرای الکترال برآمده از آنها است، کیستند و چگونه انتخاب میشوند و چرا در انتخاب رئیس جمهوری رأی آنها مهم است. سیستم سیاسی امریکا فدرالی است. یعنی هر ایالت میتواند تصمیمگیریهای خود را جدا از تصمیمات دیگر ایالات و قوانین خاص خود داشته باشد. هر ایالتی در مجلس نمایندگان و سنای این کشور نمایندگانی دارد که در انتخابات سراسری انتخاب و به کنگره که متشکل از مجلس نمایندگان و سنا است، فرستاده میشوند. تعداد نمایندگان ایالتها در مجلس نمایندگان برحسب جمعیت هر ایالت متفاوت است. اما همه ایالتها بدون توجه به میزان جمعیت 2 سناتور در سنا دارند. الکترالهای هر ایالت که افراد تصمیمگیر در امور کشوری محسوب میشوند از مجموع نمایندگان هر ایالت و دو سناتور آن تشکیل میشود. برای مثال کالیفرنیا که 39 میلیون نفر جمعیت دارد، در مجلس نمایندگان 53 نماینده و در سنا 2 سناتور دارد که به این ترتیب الکتورهای آن 55 نفر خواهد بود. این ایالت دارای بیشترین آرای الکترال است.
اما چرا این افراد باید بهنوعی تأییدکننده رأی مردم باشند و چرا رأی آنها مهم است؟
همانطور که گفته شد این افراد در فرایندی انتخاباتی برگزیده میشوند و بهنوعی نخبگان هر ایالت محسوب میشوند. در سیستم فدرالی امریکا تلاش شده هر ایالتی هرچند کوچک، نفوذ و قدرتی برابر با ایالتهای بزرگ داشته باشد. کارکرد الکترالها در همین راستا است.
در انتخابات ریاست جمهوری امریکا، کاندیداها مجبورند برای رسیدن به کاخ سفید علاوه بر آرای مردمی آرای الکترال را هم داشته باشند. زیرا طبق قانون کاندیدایی به کاخ سفید راه مییابد که 50 درصد به اضافه یک رأی آرای الکترال را داشته باشد. تعداد الکترالها در سراسر امریکا به 538 نفر میرسد که به این ترتیب کاندیدایی که بتواند رأی مثبت 270 الکتور را به دست آورد فرد پیروز نهایی محسوب میشود. رأی الکترال نیز به این ترتیب به دست میآید که اگر آرای مردمی در ایالتی برای مثال به کاندیدای جمهوریخواه باشد، تعداد آرای الکترال آن به حساب جمهوریخواهان ریخته خواهد شد.
البته ممکن است الکتوری برخلاف رأی مردمی رأی دهد و برای مثال در همین ایالت فرضی که گفته شد، خواهان محاسبه رأی خود به نفع کاندیدای دموکرات شود. به این الکتورها، الکتورهای غیروفادار میگویند.
از همین رو ممکن است کاندیدایی رأی مردمی را به دست آورد اما در آرای الکترال موفق نباشد همانند داستان ترامپ و کلینتون.