اقتصاد انگلستان

مقدمه‌ای بر اقتصاد انگلستان

بریتانیا کشوری توسعه یافته است و نخستین کشور صنعتی به شمار می‌رود که در سده‌های 19 و اوایل 20، یک ابرقدرت بی‌رقیب در سطح بین‌الملل بوده است. امروزه نیز این کشور در عرصه‌ی اقتصادی دارای قدرت گسترده‌ای بود و اقتصاد انگلستان و بریتانیا همیشه در بین برترین اقتصادهای جهان، قرار دارد. انگلستان به لحاظ صنعتی کشوری کاملاً پیشرفته و از پیشگامان صنعت نیز محسوب می‌شود. اگرچه صنایعی مانند خودروسازی، لوکوموتیو سازی، هواپیماسازی و غیره بخش عمده‌ای از اقتصاد انگلیس را تشکیل می‌دهند، اما این کشور در زمینه تولید منسوجات و محصولات شیمیایی نیز، یکی از قدرتمندترین کشورها به شمار می‌رود. حدوداً از سال 1990 به بعد، بخش مالی به یکی از مهم‌ترین نقش‌ها در انگلستان تبدیل شد و درنتیجه‌ی آن، شهر لندن به یکی از بزرگترین مراکز مالی در دنیا مشهور شد.

کشور انگلستان در آمار سال 2015 دارای رتبه‌ی پنجمین اقتصاد بزرگ دنیا از لحاظ تولید ناخالصی و نهمین اقتصاد، بر اساس برابری قدرت خرید، است. این کشور همچنین تا آن سال بطور سه سال پیاپی، مقام سریع‌ترین رشد اقتصادی در جهان را به خود اختصاص داده بود. در بخش صادرات، نهمین کشور و پنجمین کشور واردکننده بوده و همچنین در زمینه‌های مقصد سرمایه‌گذاری‌های خارجی و سرمایه‌گذاری خارجی، رتبه دوم را از آن خود کرده است.

در بخش GPD یا تولید ناخالصی داخلی، 78% آن را خدمات تشکیل می‌دهند؛ صنعت خدمات مالی در انگلیس از اهمیت بالایی برخوردار است، بطوریکه پس از نیویورک، لندن بزرگترین قطب تجاری جهان محسوب می‌شود. همین موضوع سبب شده لندن از بالاترین GPD در میان شهر‌های اروپا، برخوردار باشد. ارزش ذخایر گازی و نفتی انگلستان که از عاملان مهم رشد اقتصادی انگلستان محسوب می‌شوند، رقمی معادل 120 میلیون دلار در سال 2011 بوده است.

واحد پولی بریتانیا پوند استرلینگ یا به اختصار پوند می‌باشد. این واحد پولی سومین ارز جهان پس از دلار امریکا و یورو اتحادیه اروپا محسوب شده و همچنین پنجمین ارز ارزشمند، پس از دینار کویت، دینار بحرین، ریال عمان و لاتس لتونی به شمار می‌رود. برای دریافت اطلاعات بیشتر درمورد واحد پول انگلستان، به صفحه‌ی پوند انگلیس مراجعه نمائید.

تورم در انگلستان

کشور انگلستان در سال‌های 2008 تا 2009 دارای رکود اقتصادی شدیدی شده و تا سال 2011، میزان درآمد خانوار از رتبه پنجم به دوازدهم به علت کاهش ارزش پوند بریتانیا، سقوط کرده بود. اما میزان تورم همیشه مقداری تقریباً ثابت بوده (درحدود 2.6%) و کمتر دچار نواسانات شده است. میزان بیکاری انگلستان در سال 2013، حدود 7.5% گزارش شده بود. پس از رکود جهانی، انگلستان از اوایل سال 2013 تا 2014، رشد اقتصادی 2.6درصدی داشته که قوی‌ترین عملکرد در میان کشورهای عضو گروه G7، به شمار می‌رفت. پس از 2014، انگلستان وارد چرخه‌ی کاهش بیکاری و تورم و افزایش میزان تولید ناخالصی داخلی شد. تا سال 2015، رشد تولید ناخالصی آن 2.9% بوده و تورم آن به حدود 0.1% کاهش پیدا کرده بود.

Brexit

اما پس از همه‌پرسی 23 ژوئن سال 2016 که با حدود 52% رأی مردم، باعث خروج انگلستان از اتحادیه اروپا شد(که آنرا برگزیت می‌نامند)، باعث کاهش قابل توجه ارزش پوند نسبت به دلار و یورو شد و نرخ تورم دوباره روندی افزایش پیدا کرد. بالارفتن قیمت موادغذایی، پوشاک، حمل و نقل و سوخت و غیره از جمله عوامل افزایش قابل توجه نرخ تورم بیش از اندازه بوده. سرانجام در آوریل 2017، تورم به بالترین میزان خود در چهار سال گذشته، یعنی 2.7% رسید و پیش‌بینی می‌شوند تا آخر سال به 3% نیز برسد. این تورم به تولید ناخالصی داخلی نیز ضربه‌ی بزرگی وارد کرده و مقدار آن به تنها 0.3% رسیده است. براساس گزارش‌های منتشر شده، میانگین افزایش دستمزدها در انگلیس در 2017، تنها 2.2% افزایش داشته که این میزان با نرخ تورم، همخموانی ندارد و خانوارهای انگلیسی بیش از پیش برای گذراندن امور زندگی دچار مشکل خواهند شد.

بخش‌های اصلی اقتصاد انگلستان

بطور کلی اقتصاد انگلستان شامل چهار بخش مهم می‌شود:

کشاورزی و ماهیگیری

کشاورزی در انگلستان بسیار پرسرعت و مکانیزه انجام می‌پذیرد و 60% از موادغذایی موردنیاز را تنها با 2% نیروی کار، تأمین می‌کند. کشاورزی حدود 2% از تولید ناخالصی‌های داخلی انگلستان را تشکیل می‌دهد. حدود دو سوم محصولات به احشام اختصاص داده شده و یک سوم آن محصولات زراعی. محصولات کشاورزی اصلی شامل گندم، جو، سیب‌زمینی و چغندرقند است.

همچنین ماهیگیری در انگلستان به علت وجود انواع مختلف ماهی در دریاهای اطراف آن، از رونق بالایی برخوردار است.

سرمایه‌گذاری

لندن، پایتخت انگلستان بزرگترین منطقه اقتصادی کشورو یکی از بزرگترین مراکز مالی در جهان به شمار می‌رود. بورس اوراق بهادار لندن و همچنین دیگر مراکز بورس، در این شهر واقع شده‌اند. صنایع خدماتی مانند بانک‌ها، بیمه و خدمات تجاری، درحال حاضر بیشترین سهم را از شاخص GPD را دارند و حدود 80% از افراد مشغول به کار، شغلی مربوط به این زمینه‌ها دارند.

شهر لیدز با بیش از 30 بانک ملی و بین‌المللی که در آن وجود دارد، دومین شهر بزرگ اقتصادی انگلستان، محسوب می‌شود. بیشتر از 124هزار نفر در شغل‌های بانکی و خدمات مالی در لیدز مشغول به کار هستند. همچنین بیرون از شهرستان لندن، منچستر بزرگترین شهر خدمات مالی و حرفه‌ای بشمار می‌رود که همچنین دارای یکی از بیشترین میزان سهام خصوصی در اروپاست. در مجموعه با توجه به وضعیت خوب سرمایه گذاری داخلی، سرمایه گذاران خارجی نیز جذب کشور شده و از طریق ویزای سرمایه گذاری انگلیس اقامت موقت یا دائم کشور را کسب میکنند.

تولید

با اینکه در دهه‌هایی 60 و 70، عمده‌ترین صادرات انگلستان را تولیدات صنعتی پوشش می‌داد، اما امروزه این بخش درحال از دادن اهمیت خود است. بسیاری از کارخانجات تولیدی بزرگ که توسط دولت اداره می‌شدند، بدلیل اینکه توانایی رقابت با بازار جهانی را داشتند، از کار افتادند. بسیاری از این کارخانه‌ها بسته شده و یا به قیمت پائین‌تر به فروش رفتند. در ژوئن 2010، تولیدات صنعتی بریتانیا شامل 8.2% نیروی کار و 12% میزان کل صادرات می‌شد.

اما انگلستان همچنان در صنایع هوافضا، دفاع (اسلحه‌سازی)، دارویی و شیمیایی نقش کلیدی را بازی می‌کنند و شرکت‌های انگلستان که در این زمینه‌کار فعالیت دارند، دارای مشتریانی از سراسر جهان و سرمایه‌گذارانی بزرگ هستند.

گردشگری

صنعت گردشگری انگلستان شامل 96 میلیارد پوند از شاخص GPD (8.6% کل اقتصاد انگلستان) در 2009 می‌شد که با توجه به تنوع و تعدد جاذبه های گردشگری انگلیس امری قابل پیش بینی بوده است.. 4% از افراد مشغول به کار (حدود دو میلیون نفر) در انگلستان شغلی مربوط به صنعت گردشگری دارند. بزرگترین مرکز گردشگری انگلستان، شهر لندن است که هرساله، میلیون‌ها نفر را از سراسر جهان به خود جذب می‌کند.

مالیات در انگلستان

بطور کلی پرداخت مالیات در بریتانیا در دوسطح انجام می‌شود؛ پرداخت مالیات به دولت محلی و پرداخت مالیات به دولت مرکزی. بودجه‌ی دولت محلی توسط کمک‌های مالی از بودجه‌ی دولت مرکزی، نرخ‌های تجاری و غیره تأمین می‌شود. درآمد دولت مرکزی نیز از طریق درآمدهای مالیاتی، بیمه ملی، مالیات ارزش افزوده، مالیات شرکت و مالیات فروش سوخت است.

فقر در انگلستان

انگلستان یک کشور توسعه یافته و به نسبت جمعیت خود دارای رفاه اجتماعی‌ست، بنابراین فقر در انگلستان، بیشتر به فقر نسبی نزدیک است تا فقر محض. براساس آمار منتشر شده از OECD، وضعیت فقر در انگلستان بهتر از ایتالیا و ایالات متحده و بدتر از فرانسه، اتریش، مجارستان، اسلواکی و دیگر کشورهای شمال اروپا است.

درپایان توجه داشته باشید اغلب آمار و اطلاعات نوشته شده در این مقاله، مربوط به اقتصاد انگلستان، قبل از جدا شدن انگلستان از اتحادیه اروپا است. درحال حاضر آمار دقیق و جامعی از اقتصاد انگلیس، پس از موضوع برگزیت منتشر نشده است؛ اما درنظر بسیاری از کارشناسان، این واقعه، لطمه‌ی بزرگی به اقتصاد انگلستان وارد کرده و همچنان در حال نزول است. پس از انتشار اطلاعات دقیق و جامع‌تر، در این مقاله به آنها اشاره می‌شود.